سخنرانی محمد حسین اقبال نیا در شب دوم فاطمیه ۹۵ روز سال ۱۴۰۳ با موضوع نیت عبادت – جلسه ۲
تاریخ: ۱۴۰۳/۹/۱۲
- الحاق عمل به عرصه‌ی ابد، توسط نیت.
- احکام اشتراکی نیت بین عبادت و معصیت.
- ارتباط نیت با غرض و غایت عمل.
- تاثیر علم و معرفت در نیت.
- تعدد نیت برای عمل واحد.
- تبدیل نیت به عمل.
- معنای اصابت به سنت و تاثیر آن در تحقق عبادت.
خلاصه‌ای از اهم نکات مطرح شده در این صوت
اهمیت نیت در عبادات
عمل بدون نیت: بی‌ارزش
- امام سجاد (ع) فرموده‌اند: “لا عمل الا بالنّیة”. عمل بدون نیت، تنها یک رفتار ظاهری و دنیوی است و هیچ ارزشی ندارد.
- نیت است که به عمل، معنای عبادی می‌بخشد. حتی اگر عمل ظاهراً خوب باشد، نیت نادرست می‌تواند آن را به گناه تبدیل کند.
– مثال: لبخند زدن به یک مؤمن، اگر با نیت آزار باشد، به جای عبادت، گناه محسوب می‌شود. - پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: “لا قول إلاّ به عمل، ولا عمل إلاّ بنیّة”. گفتار و عمل تنها زمانی ارزش دارند که با نیتی الهی همراه باشند.
ارکان نیت: دو اصل اساسی
1️- تعیین هدف (غرض):
– پیش از انجام هر عملی باید پرسید: “چرا این کار را انجام می‌دهم؟”
– هرچه هدف به خدا و مبادی نورانی نزدیک‌تر باشد، نیت خالص‌تر خواهد بود.
– مثال: نماز با نیت شکرگزاری از خداوند، ارزش بالاتری نسبت به نماز با نیت صرفاً رفع تکلیف دارد.
2️- تبدیل هدف به عمل:
– نیت باید به یک انگیزه قوی تبدیل شود که فرد را به انجام عمل سوق دهد.
– مثال: دانستن اهمیت روزه کافی نیست؛ نیت باید به عمل روزه‌داری منجر شود.
تعدد نیت: امکان انجام چند نیت در یک عمل
یک عمل می‌تواند چندین نیت داشته باشد، به شرطی که همه نیت‌ها در راستای بندگی خدا باشند.
- مثال‌ها:
– حضور در یک مجلس دینی می‌تواند با نیت‌هایی همچون کسب آرامش، دیدار دوستان خدا، و تقویت روحیه انجام شود.
– نماز خواندن می‌تواند با نیت‌هایی مانند شکرگزاری، ترس از عذاب الهی، و امید به پاداش الهی همراه باشد.
لزوم تطابق عمل با سنت (اصابت به سنت)
عمل عبادی باید مطابق با اصول و شریعت الهی باشد تا ارزش پیدا کند.
- هر عملی که بدون تطابق با سنت انجام شود، حتی با نیت خوب، عبادت محسوب نمی‌شود.
- مثال: اعمالی که توسط گروه‌های انحرافی با نیت تقرب به خدا انجام می‌شود، اگر مطابق سنت نباشد، نه تنها ارزش ندارد بلکه گناه است.
- امام حسین (ع) در روز عاشورا مخالف رفتار کسانی بودند که اعمالشان بدون حجت شرعی و خلاف سنت نبوی بود.
دعای پایانی:
از خداوند می‌خواهیم که نیت‌های ما را خالص و الهی گرداند و اعمالمان را مطابق سنت و شریعت قرار دهد.
نتیجه‌گیری:
- نیت، محور اصلی هر عبادتی است که به عمل ارزش می‌بخشد.
- نیت خالص و تطابق عمل با شریعت، دو شرط اصلی برای قبولی عبادات هستند.